Ngoài bà Ngọc Lữ, Thái Tổ còn hai người vợ được biết đến, là Phạm Thị Ngọc Trần và Phạm Thị Nghiêu, nhưng theo Đại Việt thông sử, ông không lập ai làm chánh thất[1]. Trong những năm tháng khởi nghĩa, bà Ngọc Trần vì nước nên đã tuẫn tiết năm 1425, còn bà Nghiêu thì đã bị quân Minh bắt đi trước đó, chỉ còn mỗi bà Ngọc Lữ theo hầu Thái Tổ cho đến khi ông giành lại được đất nước.

Hành trạng của bà Ngọc Lữ không được chính sử nhắc đến nhiều. Lê Triều ngọc phả có đoạn chép về việc bà Ngọc Lữ phát hiện ấn báu của thần nhân như sau: “Đế hậu là Trịnh Thị Ngọc Lữ ra vườn cải, thấy một dấu chân người to, lại nhìn thấy một chuông, trên có gờ. Hoàng hậu thất kinh, gọi đế Lê Lợi ra xem, thấy đó là ấn báu dài 7 tấc 8 phân, ngang 7 tấc, 5 phân gờ cao 1 tấc phân, đường kính 1 tấc 4 phân, bên trái có chữ “Thuận thiên Lê Lợi””[3]. Dù sử sách không chép rõ, nhưng có thể thấy, bà Ngọc Lữ đã góp phần không nhỏ trong việc chăm lo hậu cần cho nghĩa quân chống giặc.

Con trai của bà, Lê Tư Tề, là người tính khí dũng cảm, ham giết giặc, được giao cho chức Thị trung[4]. Còn người con gái Đào Nữ, theo lời kể của dân gian, trong lần tướng Minh là Mã Kỳ đem quân vây bắt, bà Ngọc Lữ đã giao con gái cho một người dân nuôi dưỡng, về sau không rõ tung tích[3]. Về chuyện Lê Lợi bị lạc mất một người con gái, Đại Việt sử ký toàn thư có chép như sau: “Tháng 11, ngày mồng 1, vua sai bọn Đỗ Như Hùng sanh nhà Minh [...]. Trước kia, trong buổi loạn ly, vua bị lạc mất người con gái nhỏ mới lên 9 tuổi. Viên nội quan nhà Minh là Mã Kỳ đem về nuôi, rồi đưa về Yên Kinh tiến làm cung tỳ. Đến đây, vua sai sứ sang xin về”[5][6]. Dù không đề cập đến tên, nhưng người con gái này không ai khác ngoài công chúa Đào Nữ, vì người con gái còn lại của Lê Lợi là công chúa Ngọc Châu còn sống đến khi trưởng thành, và được sử sách ghi lại là hạ giá lấy con trai của tướng Bùi Bị.